Hamilelikte korkulan testleri yaptırmalı mısınız ?

 Son dönemde sosyal ağlarda bulunan anne gruplarında yer alan soru-cevap yazılarını okuyorum. Anne adayları yada yeni anneler soruyor, daha deneyimli anneler yada benzer şeyleri yaşamış anneler cevap veriyor. 

Ben 6 yıl önce doğum yaptım, hani derler ya bizim zamanımızda yoktu. Vardır elbette o zamanda ama benim dikkatimi çekmemişti bu kadar yada belki bu kadar yoğun değildi. Bu nedenle ben 9 ay boyunca okuyarak ve doktoruma sorarak öğrendim çoğu konuda ne yapmam gerektiğini.
Şu aralarsa en çok dikkatimi çeken konu gebelerin ikili, üçlü test ve amniyosentez hakkındaki endişe ve soruları. Devamında da bu sorulara verilen cevaplar.

Şöyle düz bir mantık var aslında;

 Soru : Doktor ikili test yaptırmamı istedi. Ben engelli çocuğumda olsa aldırmayacağım
sizce yaptırmalı mıyım ?
Cevaplar : Allahın verdiği aldırılmaz zaten, aldırmayacaksan da yaptırmana gerek yok sadece down sendromunu belirliyor oda zaten hep yanlış çıkıyor benim teyze kızına hasta dediler kadın sağlıklı çocuk doğurdu ama hamileliği rezil oldu üzüntüden. Anne karnında hiçbir müdahale yapamıyorlar zaten. Boşuna yaptırıp, üzülme
Tabi ki cevaplar bir sürü sadece bu değil ancak geneli bu tarz yorumlardan oluşuyor. Belki yüzlerce cevap okudum bu sorulara merakımdan, çok nadir olarak “neden doktorunuza güvenmiyorsunuz” yada “ yaptırın neden bu kadar korkuyorsunuz” gibi cevaplar gördüm.
Neden bu konuya bu kadar takıldım; kimsenin çocuk aldırıp aldırmamasını, dini inancını, hasta bir çocuğa bakmak isteyip istemeyeceğini tartışacak değilim burada.
Sanıyorum ki haddime de düşmez.
Diğer yandan merak ediyorum, olası riskleri öğrenmek neden bu kadar korkutucu. ?
“Aldırmayacaksan öğrenme” neden daha rahatlatıcı. ?
***

Önce hızlıca testlerin ne tespit edebildiğine ve doğruluk oranlarına bakalım.

İkili test sonucuna göre bebekte Trizomi 21 (down sendromu) ve trizomi 18 (Edwards sendromu) denilen kromozomal anomalilerin bebekte olma riski araştırılır. Trizomi 21 ve 18 zeka geriliği, kalp anomalileri ve diğer bir çok organ anomalileri olan hastalıklardır Doğruluk oranı %65 ile %85 arasında değişir. İkili test ense kalınlığıyla kombine edilirse doğruluk oranı daha yüksek olur.
Üçlü tarama testi (Triple test) gebelikte bebekte olabilecek bazı kromozomal anomalileri ve nöral tüp defekti denilen doğumsal anomalileri araştırmak için yapılan bir testtir. Aynı zamanda ikili testte bakılan anormalliklere de bakılır.. Doğruluk oranı %70
Dörlü test (Quadruple test)  üçlü test ile tamamen aynı amaçla yapılan bir testtir ancak üçlü teste göre başarısı daha yüksektir. Dörtlü testte down sendromlu bebek tespit etme oranı %80’dir.
Amniyosentez : Tüm bu testlerde sonuçlar anormallikleri işaret ediyorsa e risk durumu yüksekse daha net bilgiye ulaşmak için yapılı.
Amniyosentez Kimlere Yapılır.
– 35 yaşın üzerindeki hamilelere
– Daha önce genetik bozukluğu olan bebek doğuranlara
– Anne veya babada kromozom bozukluğu olanlara
– Ailede bilinen genetik hastalık varlığında
– İkili, üçlü veya dörtlü test sonuçları anormal olan gebelere
– Ultrasonda şüpheli ve anormal bulgular saptanan gebelere
– Bebeğin akciğer gelişimini araştırmak amacıyla
– Polihidramniosda (su fazlalığı) bebeğin suyunu azaltmak için
*
Şimdi aşağı yukarı korkulan ve genelde dini düşünceyle “aldırmayacaksan öğrenmene gerek yok” mantığı güdülen bu testleri neden yaptırmalıyız onu konuşalım.
Kendinizden bir örnek vermek istiyorum. Boğazınız ağrıyor mesela, doktora gidiyorsunuz.
Doktor diyor ki ; boğaz enfeksiyonu gibi ama renk biraz garip beklide gırtlak kanseri olabilirsin ancak bunu için test yapmamız lazım istersen basit bir kan testiyle olabilme ihtimaline bir bakalım yüksek çıkarsa daha güçlü olan bir test var oda yüksek risk çıkarsa boğazdan bir parça alır ve kanser misin ona bakarız.
Ne yapıyorsun ; Koşarak testleri yaptırıyoruz. Ne bir dini inanca ne bir korkuya nede nasılsa yapacak bir şey yoktur düşüncesine bağlı kalmıyoruz elimizden geleni yapıyoruz.
Buda farklı değil aslında ; Doktor ense kalınlığından şüphelendi varsayalım, ikili test en basit test , yapalım yüzde oranına bakalım dedi. Sonra yüksek olursa Üçlü-Dörtlü testlerle teyit ederiz gerçekten çok endişe edersek ve istersek son testi yaparız. Diyor.
Sende nasılsa yapacak bir şey yok o zaman öğrenmeme de yada yanlış çıkarsa üzülmemede gerek yok diyorsun.

Olur mu hiç ? Olmaz, olmamalı…

Neden derseniz aslında yapacak çok şeyiniz var. Önünüzde belki daha haftalar var doğuma ve bebeğinizin hasta olma olasılığı yüksek. O zaman öğrenirsiniz. Down Sendromu olasılığımı yüksek, yada kalp rahatsızlığı, zeka sorunumu yüksek risk içerisinde. Okursunuz. Bebeğiniz doğduğunda neler yapmanız gerektiğini, bebeğiniz doğmadan, eliniz ayağınıza dolaşmadan öğrenirsiniz. Belki yaşam alanını ona göre organize edersiniz. Hayatınızın devam eden kısmı için yardımcı, eğitmen yada ihtisas sahibi doktor ihtiyaçları için araştırma yaparsınız.
Diyelim ki ;
Tüm testlerin yüzdeleri yüksek çıkmasına rağmen iyi sonuç gerçekleşti ve sapasağlam bir bebeğiniz oldu. Eee işte sapasağlam ne olacak üzülecek misiniz? Testlerin sonucu doğru çıksaydı daha mı mutlu olacaktık. Ne diyecektik “aa evet iyi ki yaptırdım testleri bak erken erkek üzüldüm iyi oldu. “
Boşuna üzülmeyeyim demiştiniz ya “boşuna üzülün” gerekirse ama hazırlıksız ve bilgisiz karşılamayın size her bebekten fazla ihtiyacı olan bebeğinizi. Eğer her şey yolunda gider ve sağlıklı bir çocuğunuz olursa bir kazancınız daha olacak. Artık o korktuğunuz hastalık hakkında bilgi sahibisiniz ve şanslısınız bebeğiniz sapasağlam doğdu. Belki şimdi sizin gibi şanslı olmayan ve testleri doğru çıkan çocuklar, anne babalar için bir şeyler yaparsınız. Nede olsa siz pek çok kişiden daha iyi biliyorsunuz ne demek olduğunu.
9 koca ayımız var doğumdan önce, hadi ilk bir iki ay öğrenmemiş oluyoruz bebeğimizi.
De ki ; dolu dolu 6 ayımız var doğumdan önce o zaman okumak ve kendimizi eğitmek için 6 ayımız var demektir. Eğitimin erişimi olmaz bence. İlçe kütüphanesine gidersin, mahallenin yaşlı teyzesine sorarsın yine de öğrenirsin. Gidip en lüks kitapçılardan meblağlı kitaplar almak gerekmiyor. Gücün varsa onu da yaparsın .
Basit bir işte çalışmak için bile soruyorlar; onu biliyor musun bunu biliyor musun ? Bizse ilk bebeğimizle, hiç deneyimimiz olmayan bir konuda, en üst rütbeden iş girişi yapıyoruz. En fazla annelerimiz var belki deneyimlerinden faydalanacağımız, kiminde de oda yok.
Bebeklerimize hazırlanmak için 9 koca ayımız var. Madem her şeye mana arıyoruz hayatta bu kadar uzun hazırlanma süresinin olmasına da mana arayalım. Herhangi bir hazırlığa ihtiyacımız olmasa hayvanlar gibi birkaç haftada doğum yapardık herhalde. Hayatımızın en önemli işine hazırlıksız girmeyelim. Tüm anne adaylarına bol şans umarım bebeklerinizi sapasağlam kucağınıza alırsınız.